Boven de wolken: Doka bekist het hoogste woongebouw van het westelijk halfrond.

In Manhattan, een centrum van hoogbouw in de VS, wordt een nieuw woongebouw van superlatieven opgetrokken. De 432 Park Avenue Tower ligt in de directe omgeving van Central Park en zal na zijn voltooiing een totale hoogte van 426 m bereiken. Hiermee wordt de wolkenkrabber niet alleen het hoogste woongebouw van Amerika, maar ook het hoogste van het westelijk halfrond. Architectonisch is het bouwwerk met zijn vierkant grondvlak van ca. 28 x 28 m gekenmerkt door slanke proporties, die ook met de stijgende hoogte onveranderd blijven.
De bouw startte in september 2011 en moet in 2016 voltooid zijn. Om zich aan het strakke schema te kunnen houden, doet het uitvoerende bouwbedrijf, Roger & Sons Concrete Inc., een beroep op de decennialange, internationale ervaring van de Doka-bekistingsspecialisten. Doka, een van de wereldwijd leidende aanbieders van bekistingssystemen, levert bij dit hoogbouwproject de bekistingstechnische knowhow voor de gebouwkern en de façade.

Gebouwkern

Met Super Climber SCP, het zelfklimmende systeem dat speciaal voor de Amerikaanse markt werd ontwikkeld, wordt de gebouwkern in ijltempo opgetrokken. Bij de beslissing voor de bekisting werd gekozen voor de kaderbekisting Framax Xlife, die voor topkwaliteit en een hoog aantal herbruiken staat. Hiermee wordt de volledige torenhoogte gebetonneerd, zonder vervanging van de bekistingsplaten. Dit bespaart tijd, materiaal en kosten. Voor extra efficiëntie zorgt de Framax-ontkistingshoek I, die speciaal voor schachten werd ontwikkeld. Het be- en ontkisten gebeurt eenvoudig met spindels en een praktische ratel, wat aanvullend bijdraagt tot een kort bekistingsinterval. De binnenbekisting hoeft niet extra te worden geopend, maar wordt slechts enkele cm van het beton losgemaakt. Dankzij de in SCP geïntegreerde, royale buitenplatformen kan de buitenbekisting comfortabel worden teruggereden, om de bekistingsplaat te reinigen en de wapening in te bouwen. Om veilig in de kernbekisting naar boven te klimmen, zijn twee trappentorens in het platform geïntegreerd.
De bovenaan aangebrachte betonverdeler stort de kern, de vloeren en de kolommen en klimt zonder kraan mee naar boven. Een klimfase is 4,70 m hoog. De verplaatsingstijd voor de gehele kernbekisting bedraagt slechts 30 minuten. Dit snelle klimproces wordt mogelijk gemaakt door een klimcilinder met lange slag. Het gehele systeem wordt in één keer verplaatst.
Een ander voordeel van de Super Climber zijn de hoge effectieve belastingen. Drie werkvloeren transporteren betonverdeler, wapening, werkteam en de volledige infrastructuur.

Façade en vloeren

Aan de buitenwand wordt eveneens zonder kraan geklommen. De zelfklimmende bekisting Xclimb 60 transporteert een speciale stalen bekisting die volledig op de behoeften van de klant is afgestemd. Met een Stainless Steel Nirosta-bekistingsplaat worden de kolommen en onderbalken in één gezamenlijke werkstap gegoten. Omdat het grootste deel van de betonoppervlakte onbewerkt blijft, komen hierbij nog de hoge eisen aan de zichtbetonkwaliteit. Met de stalen bekistingsplaat worden ook op dit gebied goede resultaten bereikt. Omdat met de stalen bekistingsplaat nagenoeg oneindig veel herhalingen mogelijk zijn, verloopt het bouwproces vlot en zonder onderbrekingen, bijv. voor het vervangen van afzonderlijke panelen. Bij het ontkisten worden kolom- resp. onderbalkbekisting simpelweg teruggeklapt en zelfklimmend verplaatst. Zo wordt een gemiddelde cyclustijd van 3,5 dagen per etage gerealiseerd.
De zelfklimmende bekisting omvat in totaal vijf steigerniveaus. Niveau +1 is voor het betonneren bedoeld, niveau 0 voor het in- en uitschuiven van de bekisting, voor reinigingswerkzaamheden en voor het wapenen. De niveaus -1 en -2 dienen voor het hydraulisch verplaatsen resp. voor de montage en demontage van de klimconussen. Voor eventuele nabehandelingen is er op een vijfde niveau nog een geïntegreerde hangsteiger.
Bij de uitvoering van vloeren op grotere hoogten wordt de ondersteuning Staxo 100 ingezet, die met zijn robuuste stalen kaders op hoge lasten is voorzien. Een zelfklimmend tafelliftsysteem TLS aan de façade transporteert o.a. de vloerbekisting en spaart ook hier de hoge kosten van een kraan uit.

Safety first

Bij bouwwerkzaamheden in New York gelden bijzonder strenge veiligheidseisen. Niet in het laatst wegens de beperkte ruimte en – in dit geval – de enorme bouwhoogte. De toren wordt midden in een dichtbevolkt en druk gebied opgetrokken. Hier mogen geen fouten worden gemaakt. Veiligheid heeft absolute prioriteit – zowel voor het bouwteam als voor de mensen op straat en in de gebouwen in de buurt. Hiervoor zorgt de klimsteiger met fijnmazige netten over alle vijf de werkvloeren en rondom de toren.

Omdat Doka-ingenieurs al in een vroege fase bij de planning betrokken waren, konden voor alle werkzaamheden de optimale en efficiëntste bekistingen worden gekozen en kon de toepassing van de systemen telkens nauwkeurig worden berekend. De opbouw van de bekistingseenheden vond plaats onder toezicht van een Doka-bouwplaatsinstructeur, die ook aanwijzingen voor een optimale omgang en bediening gaf.

Luxueus wonen

Het flatgebouw zal bijna volledig voor woondoeleinden worden gebruikt, waarbij op 96 etages 104 appartementen gepland zijn. De prijzen voor de wooneenheden liggen tussen zeven en 95 miljoen dollar. Hiervoor krijgen de kopers o.a. aparte ingangen, privéliften, een eigen restaurant van 800 m², een binnenzwembad en woonruimten met een hoogte tot 3,80 m.

“Deze wolkenkrabber wordt een nieuw symbool van New York. Hij steekt centraal boven Manhattan uit en is dubbel zo hoog als alle andere gebouwen in de directe omgeving”, aldus Antonio Rodrigues, president van Roger & Sons Concrete Inc. 432 Park Avenue zal in New York het op een na hoogste gebouw zijn, na het One World Trade Center met een hoogte van 541 m. Trouwens, wat het World Trade Center betreft: ook bij de heropbouw van Ground Zero was Doka betrokken. Doka leverde bekistingssystemen voor de WTC Tower 2, 3 en 4 alsmede voor het 9/11 Memorial Museum.