Sluis Eefde

Als ‘waterland’ kent Nederland niet alleen talloze bruggen maar ook een groot aantal sluizen waarmee ons netwerk van waterwegen toegankelijk blijft. Tussen die sluizen zitten pareltjes van bouwkunst; de sluis bij Eefde is daar één van. Voor de nieuwbouw van een tweede, naastgelegen sluis bij Eefde leverde Doka een ingenieuze bekistingoplossing.

Rijkswaterstaat heeft de afgelopen jaren hard gewerkt aan de bereikbaarheid van de Twente kanalen, waarbij bruggen, gemalen en oevers werden onderhouden en een deel van het kanaal werd verruimd. Bij Eefde werd een tweede sluiskolk gebouwd en krijgt de bestaande sluis een grote onderhoudsbeurt. De huidige sluis doet al sinds 1933 dienst; jaarlijks passeren maar liefst 15.000 schepen de sluis. En dat aantal zal alleen maar meer gaan worden. Om wachttijden te voorkomen en meer schepen te kunnen verwerken is de tweede sluiskolk nodig. Naast extra capaciteit biedt de tweede sluiskolk ook meer diepgang waardoor ook zwaarder beladen schepen nu de sluis kunnen passeren.

Bijzonder ontwerp
Net als de bestaande sluiskolk krijgt ook de tweede een bijzonder ontwerp. Als eerste in Nederland is deze voorzien van een segmentdeur die naar de bodem draait op het moment dat de deur opengaat. Als de sluis dicht moet, komt de segmentdeur weer omhoog. De bouw is duurzaam en energieneutraal. Voor de bekistingen van het betonwerk van de tweede sluiskolk werd Doka geselecteerd. Een slim en gedegen bekistingconcept lag aan deze keuze ten grondslag.

Hoge eisen nauwkeurigheid
De bekistingoplossing die Doka leverde, omvatte drie onderdelen: het boven- en benedenhoofd van de sluis, de sluiskolk zelf en de inkassingen van de sluisdeur. Van groot belang bij de uitwerking van de bekistingoplossing was de maatvoering. Om zijn functie te kunnen vervullen en de sluisdeuren moeiteloos te kunnen openen en sluiten, moest de sluis met een zeer grote maatkeurigheid worden uitgevoerd. Dat betekende ook dat de bekisting geen afwijking mocht vertonen en hoge eisen werden gesteld aan de nauwkeurigheid.

Het bovenhoofd van de sluis is het sluishoofd aan die kant van de sluis waar het water gewoonlijk het hoogst staat; de andere zijde van de sluis is het benedenhoofd. Beide zijn zeer gevarieerd en verspringen op meerdere plaatsen. Dat maakt het realiseren van betonconstructies extra uitdagend. Een oplossing werd gevonden in het Framax bekistingsysteem van Doka. Alle storts van het boven- en benedenhoofd werden daarbij vooraf uitvoerig besproken met de uitvoerder en betontimmerlieden zodat de plannen gezamenlijk konden worden uitgewerkt.

Opmerkelijke sluiskolk
Opmerkelijk is verder de sluiskolk zelf. De hoogte van de sluiskolkwanden varieert van 12 tot 13 meter en aan het uiterlijk ervan worden hoge eisen gesteld. Bij het leeglopen van de sluis worden immers grote delen van de wanden zichtbaar. Daarom werd ervoor gekozen om dit schoonwerk uit te voeren met het Framax bekistingsysteem. De hoogte van 13 meter werd in drie fases gestort. Met de Top 50 bekisting van Doka werd eerst een 1 meter hoge kim gestort. Daarop volgden twee storts met het Framax-systeem om de volledige hoogte te bereiken. Het Xsafe Plus werkplatform garandeerde daarbij steeds een veilige werkmethode.

Om het vlechtwerk voor de sluiskolk zo ergonomisch mogelijk uit te kunnen voeren, leverde Doka eveneens WS-10 steigers. Deze hebben een diepte van drie meter, waardoor de vlechtsteiger op de WS-10 steiger kon worden geplaats en voldoende loopruimte overbleef voor de werkzaamheden op de steigers.

Voor de inkassingen van de sluisdeuren, werd het bekistingsysteem gecombineerd met de Eurex 60 stempels van Doka. Deze ro¬buus¬te vloer¬s¬tem¬pel met een draagvermogen van 60 kN zijn speciaal voor hoge wandbekistingen voorzien van een handige stelschoor. Door het toepassen van deze stempels konden de centerpennen worden weggelaten. Een strak betonbeeld is daarvan het resultaat. Voor ondersteuning van de vloeren werd daarnaast ter plaatse vertrouwd op de Staxo100-ondersteuning.